Շարժախաղերը ֆիզիկական դաստիարակության կարևոր միջոցներից են։
Շարժախաղերի ուսուցումը ուսումնական ծրագրում նախատեսված է տարրական դասարաններում։ Շարժախաղերը նպաստում են երեխաների առողջության ամրապնդմանը, ֆիզիկական զարգացմանը, ամրապնդում են նրանց կենսականորեն անհրաժեշտ շարժողական հմտությունները` քայլքը, վազքը, ցատկը, նետումները, զանազան արգելքների հաղթահարումը և այլն։
Մշակում են սովորողների շարժողական ընդունակությունները` արագաշարժությունը, ճարպկությունը, դիմացկունությունը, ուժը, կոորդինացիան, շարժումների հանաձայնեցումը և այլն։ Խաղերը
նաև զարգացնում են
նրանց ուշադրությունը, համարձակությունը, ինքնավստահությունը, հնարամտությունը, օժանդակում են փոխօգնության, ընկերասիրության, համագործակցության դաստիարակմանը։
Տարրական դասարանների ծրագրում ընդգրկված խաղերը ունեն որոշակի ուղղվածություն,այսպես` վազքի, ցատկերի, նետումների, կոորդինացիայի, ինչպես նաև
գնդակը փոխանցելու, նետելու, վարելու ունակությունների ամրապնդմանը նպաստող խաղեր։
Խաղերի հաջող անցկացումը, պայմանավորված է խաղի ընտրությունից, խաղավայրի և գույքի նախապատրաստումից։
Դասերի համար խաղերի ընտրելիս պետք է
հաշվի առնվել.
- դասին ներկայացվող խնդիրները,
- երեխաների տարիքը, ֆիզիկական զարգացման և շարժողական հնարավորությունների մակարդակը,
- խաղավայրի պայմանները, գույքի առկայությունը,
- խաղի համար դասին հատկացված ժամանակը,
- օդի ջերմաստիճանը,
- շարժախաղին նախորդող
և հաջորդող վարժությունների կատարման ժամանակ երեխաների ստացած բեռնվածությունը։
Վնասվածքներից խուսափելու նպատակով, եթե խաղերն անցկացվում եմ մարզասրահում, ապա պետք է այն ազատել մարմնամարզական գործիքներից և խանգարող այլ գույքից։ Մարզահրապարակում խաղեր անցկացնելիս, խաղահրապարակի սահմանները պետք է նշագծել պատերից առնվազը 3- 4 մետր ներս, իսկ հատակը պետք է լինի հարթ, մաքուր և նշագծված։ Խաղերի համար անհրաժեշտ գույքը` ըստ չափի ու քաշի պետք է համապատասխանի սովորողների տարիքին և նրանց ֆիզիկական զարգացման ցուցանիշներին։
Շարժախաղերը անցկացնելիս, նախ պետք է հաղորդել խաղի անվանումը, ապա
պարզ, հակիրճ բացատրել կամ հիշեցնել խաղի կանոնները, որոնք պետք է զուգակցվեն խաղի առանձին վարժությունների և հնարների ցուցադրմամբ։
Եթե խաղը թիմային է, ապա դասարանի աշակերտներին պետք է բաժանել հավասար խմբերի, այն հաշվով, որ բոլոր խմբերը ֆիզիկական պատրաստականության մակարդակով լինեն մոտավորապես հավասար ուժի։ Խաղի բացատրումից, կանոնների հաղորդումից հետո, պետք է նաև նշել թե քանի րոպե են խաղալու կամ ինչ հաշվի դեպքում է
խաղը ավարտվելու։ Խաղը ավարտելուց հետո, անհրաժեշտ է անփոփել այն` բացահայտելով այն սխալները, որոնք թույլ են տրվել խաղի ընթացքում։
Շարժախաղերը հիմնականում անցնում են հուզականությամբ, որը նպաստում է նրանց շարժողական ակտիվության բարձրացմանը։
Տարրական դասարաններում շարժախաղեր անցկացնելիս նպատակահարմար է խաղի բեռնվածությունը չափավորել`
- խաղի տևողության և կրկնումների քանակի փոփոխմամբ,
- խաղահրապարակի չափերը մեծացնելով և փոքրքցնելով,
- խաղին օգտագործվող գույքի քաշի փոփոխմամբ,
- խաղի կանոնների պարզեցմամբ և բարդեցմամբ,
- խաղի միջև ընդմիջումների մեծացմամբ կամ կրճատմամբ։
Շարժախաղերը անցկացնելիս անհրաժեշտ է երեխաներին ծանոթացնել և նրանց մեջ ամրապնդել խաղերի համար պարտադիր հետևյալ կանոնները.
- արագ և ճիշտ կանգնել իրենց տեղում խաղը սկսելու համար,
- խաղը սկսել և ավարտել խաղավարի ազդանշանով,
- խաղավարի խոսքը օրենք է,
- խաղալ ազնվորեն, առանց խաբելու,
- չվազել ու անցնել խաղի համար նշագծված խաղահրապարակի սահմանները,
- հոգատար վարվել գույքի հետ,
- հաղթելիս չգոռոզանալ, պարտվելիս` չտխրել։
Շարժախաղերի անցկացնելիս անհրաժեշտ է պահպանել անվտանգության կանոնները և հիգիենիկ պահանջները։
